Als kind was ik al gefascineerd door techniek en wat je er allemaal mee kunt doen. Niet in de laatste plaats ingegeven door mijn vader, die vrijwel zijn hele leven bij Shell in internationale functies had gewerkt, maar die zelf geen technische opleiding had. De Universiteit van Delft was daarom een logische keuze. En omdat ik altijd heel precies wilde weten hoe zaken nu werkelijk in elkaar zitten kwam ik bij het vak Natuurkunde terecht. De ingenieurs studie werd afgerond op het onderwerp CAD (Computer Aided Design), met een ontwerp in Assembler Language, een indicatie voor mijn latere interesse in IT.
Niet geheel verrassend werd Shell mijn eerste werkgever. Een puur ingenieurs bedrijf met internationale vertakkingen. Toch was dat niet wat ik zocht. In die fase van mijn leven begon ik steeds meer belangstelling te ontwikkelen voor de maatschappelijke kant van de techniek en voor de energieproblematiek. De Club van Rome was dagelijks in het nieuws in die periode. Daarom maakte ik de koersverandering naar de overheid: in de hoop daar betrokken te raken in de maatschappelijke aspecten van de energievoorziening.
Ik ging werken bij het Ministerie van Economische Zaken en werd beleidsmedewerker onder andere voor de Brede Maatschappelijke Discussie over Kernenergie onder leiding van de oud-Minister de Brauw. Een fascinerend project: met het hele land discussiëren over het wel of niet invoeren van een uiterst complexe nieuwe technologie.
Vervolgens is gewerkt aan innovatie bij de Directie Technologiebeleid, die was ontstaan als resultaat van een politieke discussie of innovatie nu bij het Ministerie van Onderwijs en Wetenschappen thuishoorde of het Ministerie van EZ. Maar de drang om toch wat meer praktisch bezig te zijn dreef mij na een aantal jaren weer terug naar het bedrijfsleven.
Inmiddels was IT in die tijd een steeds belangrijker onderwerp geworden, zowel in het bedrijfsleven, als in de maatschappij. De eerste computers, waaronder Apple, kwamen op de markt voor consumenten. Het was duidelijk dat IT een steeds grotere rol ging spelen in de samenleving. Dat spoorde allemaal goed met mijn oorspronkelijke opleiding en ik besloot een carrière ombuiging te maken van de energiewereld naar IT en technologie wereld.
Ik begon als consultant bij Bull Nederland, gevolgd enkele jaren later door diverse Directie functies bij RAET. Daardoor had ik mooi inkijkje gekregen in de hardware wereld en de software wereld. Bij RAET is onder andere gewerkt aan Gemeentelijke en Provinciale oplossingen en later aan Gezondheidszorg oplossingen. Toen RAET na de nodige turbulente jaren werd opgesplitst ontstond er een optie voor een heroriëntatie.
Nog steeds gefascineerd door de combinatie van technologie en samenleving vond ik het een eer en plezier om de functie van Directeur van het Millennium Platform te mogen bekleden. Onder de inspirerende leiding van Jan Timmer, de oud Philips topman, werd een mooi team samengesteld waarmee we het land zouden gaan redden van de Millennium Bug! Het project deed me enigszins denken aan het project van de Maatschappelijke Discussie Kernenergie waarin ik betrokken was geweest. Interessant was met name ook hoe de verschillende landen in de wereld deze problematiek oppakten.
Oorspronkelijk waren er slechts een achttal landen, waaronder Nederland, de VS, de UK, die reageerden op de noodsignalen van enkele goeroes en deskundigen, dat de boel helemaal vast zou kunnen komen te lopen. In enkele internationale vergaderingen werd besloten tot “awareness actions” naar alle andere landen en heel langzaam kwam er, in Europa bij de Europese Commissie, het één en ander op gang. In Nederland inmiddels bombardeerden sceptici en gelovigen elkaar met de meest bizarre verhalen. Reden voor het Millennium Platform eigen achtergrond studies te doen en naar buiten te brengen over de werkelijke stand van zaken. Ja het is uiteindelijk allemaal goed afgelopen. Maar ja: er zijn ook heel veel beslist nuttige acties uitgevoerd. En wat als we niets hadden gedaan ? Wij hebben dat risico niet genomen en mijn inziens was dat terecht.
Na dit bijzondere project was een functie als Chief Information Officer op het lijf geschreven. Brede achtergrond in de IT, veel ervaring in bedrijfsleven en bij de overheid, gewend strategisch te opereren. Allereerst bij Hagemeijer en daarna bij Océ in Venlo is met zeer veel plezier de functie van CIO (Chief Information Officer) vervult. De functie klopte geheel met mijn interesses: hoe kan je technologie op slimme manier inzetten om een organisatie te verbeteren.
Omdat de functie en rol relatief nieuw zijn bestond er geen beroeps vereniging voor CIO’s. Maar we kwamen elkaar regelmatig tegen, met name als IT leveranciers weer iets hadden georganiseerd. Dus was het goed en werd het tijd dat de CIO’s een eigen club gingen hebben. Kortom het CIO-Platform Nederland (www.cio-platform.nl) werd opgericht en ik ben vijf jaar, tot mijn formele pensionering, voorzitter geweest.
Vanuit het CIO-Platform was ik tevens Bestuurslid van de Europese vereniging van CIO’s. In eerste instantie was dat een tamelijk informele organisatie, met als belangrijkste doel gezamenlijke IT-problemen te bespreken alsook een link te leggen met de Europese Commissie op het gebied van IT wetgeving en beleid. Maar naarmate IT ook maatschappelijk belangrijker werd ontstond van binnenuit, alsook vanuit de Europese Commissie aandrang om de informele vereniging om te vormen tot een echte Europese organisatie. Omdat ik net met pensioen was gegaan bij Océ was ik de aangewezen persoon om de eerste Secretaris-Generaal te worden voor de inmiddels opgerichte European CIO Association (www.eurocio.org). Een functie die ik heb bekleed tot eind 2015.
In de vele jaren die ik gewerkt heb in IT beleidsfuncties en met denk-tanks zijn veel aspecten aan de orde geweest over de maatschappelijk invloed van IT en de toenemende digitalisering. Over de positieve en mogelijk negatieve aspecten. Over de invloed op organisaties en hun structuren, alsook op die van de mens zelf. Over wat voor IT beleid nodig is om de digitalisering in goede banen te leiden. Gevraagd door onder andere het CIO Magazine (www.ict-media.nl/media/cio-magazine) om columns over die onderwerpen te schrijven heb ik daar graag aan voldaan.
Nu nog meer tijd is aangebroken om na te denken over de enorme invloed van IT en digitalisering op de samenleving en de mens is de stap genomen boeken en columns te schrijven over de grote invloed van digitalisering op de samenleving en de mens. Met name omdat over dat onderwerp vreemd genoeg nog maar weinig literatuur bestaat. Ja er zijn veel boeken over nieuwe technologie. Er zijn ook boeken over disrupties in organisaties als gevolg van digitalisering. Er zijn veel boeken, met name science fiction, met voorspellingen wat er allemaal mogelijk wordt met IT en door digitalisering. Maar er bestaat nog maar weinig literatuur over de sociaal-maatschappelijke en economische invloed van digitalisering. Ook niet over de diepgaande invloed van digitalisering op het denken en functioneren van de mens. En over het vraagstuk hoe de mensheid zich opnieuw moet gaan organiseren in de digitaliserende wereld. Want de digitale samenleving is nadrukkelijk een geheel andere dan de klassieke industriële samenleving.
Indien de digitale wereld, beter nog: werelden, niet eigen besturingsvormen gaan krijgen dan worden er mijn inziens grote maatschappelijke risico’s gelopen. Aan deze discussies een bijdrage leveren, daartoe zijn mijn boeken en columns bedoeld. Ik hoop komende periode regelmatig artikelen te blijven schrijven over de effecten van digitalisering op de samenleving en daag iedereen uit om de pen op te pakken en ideeën hierover te ventileren.