Het wellicht allergrootste probleem met internet op dit moment is de omgang met en veiligheid van data. Data in de digitale samenleving is wat geld is in de klassieke samenleving. Data is de smeerolie van alle digitale systemen en de basis van het succes van alle IT bedrijven en in het bijzonder de huidige Tech Giganten. Inmiddels is het met de veiligheid van data droevig gesteld. Overheidsinformatie wordt gehacked door vijandige mogendheden, identities van personen worden gestolen, bedrijfs- en privé data wordt gegijzeld door cybercriminelen en Tech Giganten nemen langzamerhand bezit van alle privé data van burgers. Die vervolgens door fouten of criminele handelingen op straat of in het darkweb belanden. Het internet is één groot rechteloos riool aan het worden (digitaal-riool)
Al jaren wordt gesproken over een oplossing, er is wetgeving zoals de GDPR (in Nederland AVG), maar de vraag is of dit afdoende is. Er zal niet gezocht moeten worden naar wettelijke regelingen rond de huidige praktijk, maar er moeten andere oplossingen komen. Er is principieel gesproken maar één afdoende oplossing. Dat is dat data die toebehoort aan een persoon of instelling, door die persoon of instelling zelf beheerd kan worden. Vervolgens kan die persoon of instelling bepalen wie aan “zijn” data mag komen en onder welke voorwaarden.
Om dit probleem op te lossen heeft de grondlegger van het wereldwijde web Tim Berners-Lee een nieuwe technologie gepresenteerd. Data van gebruikers wordt daarbij decentraal opgeslagen waardoor zij de zeggenschap krijgen over hun eigen data. Berners-Lee is bedenker en grondlegger van het wereldwijde web en tevens directeur van World Wide Web Consortium, de organisatie die samen met zijn leden de technologische standaarden van het web ontwerpt, zoals HTML en CSS. De internetpionier heeft de startup Inrupt opgericht, die de webtechnologie Solid ontwikkelt. Solid zal het internet in zijn huidige vorm “op zijn kop zetten”, zegt Berners-Lee. Met Solid krijgen gebruikers zeggenschap terug over al hun persoonlijke data. Data als foto’s, contactgegevens, kalenders, fitnessinformatie en openbare berichten op het internet worden met Solid allemaal opgeslagen in een zogenoemde Solid POD.
Gebruikers bepalen in dit concept zelf waar ze die Solid POD opslaan, en welke bedrijven of organisaties toegang hebben tot de gegevens. De gegevens kunnen op de computer van de gebruiker zelf worden opgeslagen of bij een Solid POD-provider naar keuze. “Solid verandert het huidige model waarbij gebruikers hun persoonlijke data aan digitale reuzen moeten overhandigen in ruil voor ogenschijnlijke waarde”, schrijft de internetpionier. “Zoals we hebben ontdekt, is dat niet in ons belang.” Berners-Lee wijst daarmee op de genoemde problematiek dat data van personen en organisaties niet veilig is indien elders opgeslagen en dat er te weinig zeggenschap is over eigen data.
In een gesprek met Fast Company wordt de internetpionier gevraagd of hij bedrijven als Google en Facebook heeft benaderd. Die bedrijven bieden hun online diensten gratis aan, in ruil voor persoonlijke gegevens en het bekijken van informatie. Berners-Lee zegt daarop:”We praten niet met Facebook en Google over het al dan niet introduceren van een verandering die hun businessmodel in één klap op zijn kop zet”, zegt Berners-Lee. Hij wil dit najaar op zoek gaan naar meer financiers voor zijn startup.
Er bestaat ook een Stichting: de Selfkey Foundation (selfkey), waar je een wallet kunt verkrijgen om je digitale identiteit veilig in te bewaren en slechts onder voorwaarden ter beschikking te stellen van derden. Het systeem lijkt veel op het Solid POD systeem van Berners-Lee. De Stichting stelt dat het een fundamentele vrijheid is om zelf over je eigen digitale gegevens te kunnen en blijven beschikken en dat ieder individu deze dus veilig op moet kunnen bergen. Gesproken wordt daarom over een Self Sovereign Identity. De essentie is dat de eigenaar van data volledig zelf daarover kan beschikken, in tegenstelling met de huidige praktijk, waarin grote instituten als overheden en banken, naast de Tech Giganten, feitelijk de beheerders zijn van persoonlijke data.
Indien de trend van Self Sovereign Identity doorzet dan zal dat het business model van de Tech Giganten op zijn kop zetten. Immers die bestaan op grond van het gratis gebruik van consumenten data. Maar naarmate er meer digitale ongelukken gebeuren, kan het sentiment bij de consument wel eens om gaan slaan. Het besef begint door te breken dat persoonlijke data te belangrijk is om gratis ter beschikking te stellen van Tech companies. En bedrijven merken dat het plaatsen van hun data in een cloud, indien niet goed gewaarborgd, hun bedrijfstoekomst in de waagschaal kan zetten. Het initiatief van Berners-Lee en de Selfkey Foundation zijn positieve initiatieven om de zelfbeschikking over data van eindgebruikers veilig te stellen in de digitale samenleving.
Data Zelfbeschikking
