Het positieve bijeffect van de corona pandemie lijkt te zijn dat velen die nog niet overtuigd waren dat de mensheid het roer rigoureus om moet gooien, daar nu wellicht anders over denken. Bovenop de nauwelijks te beheersen klimaat crisis, onvoorstelbaar verlies aan biodiversiteit, overconsumptie door overbevolking, kwam de corona pandemie, die miljoenen dwongen tot een tijdelijk huiselijk leefpatroon, dat velen tot nadenken heeft gestemd. Is de corona pandemie het zoveelste bewijs dat de natuur niet met zich laat sollen? Moet de mens, opnieuw of eindelijk, erkennen onderdeel te zijn van een grotere natuur, inplaats van een daarboven of -buiten gesteld wezen? Moeten we eerst Mars op Aarde creëren, voordat onze falende levenswijze doordringt?
Het is goed nieuws dat miljoenen thuiszitters zich dit soort vragen stellen en vaak in de privé-sfeer tal van acties nemen. Meer mensen dan ooit beperken het eten van vlees, scheiden afval, installeren zonnepanelen en isoleren hun huizen. Ook in minder rijke delen van de wereld. Onder het motto:”de meeste mensen deugen” lijkt een meerderheid van de mensen in de wereld ervan overtuigd dat we anders moeten gaan leven, tegenover een minderheid aan extremisten die roepen dat er niets aan de hand is of dat dit één groot complot is. Maken al die goedbedoelde privé acties iets uit op het grotere geheel van een wereld, die in 2021 alweer meer CO2 uitstoot dan voor de corona pandemie? Toch wel, want zonder dat grote groepen mensen anders gaan denken komt er geen grootschalige omwenteling van de grond.
De corona pandemie laat nog iets zien. Vergaand gedigitaliseerde landen komen er op dit moment duidelijk beter af. Digitalisering, die leidt tot andere, meer duurzame, vormen van werken en recreëren, denk aan thuiswerken en videoconferencing, kan de sleutel zijn om deels van onze energie- en grondstof verslindende leefwijze af te komen. Uit het oogpunt van het redden van de ecologie alsook het behoud van een goede economie is het daarom wenselijk dat wereldwijd zo snel mogelijk wordt gedigitaliseerd.
Moeten we dit een digitaal ontwaken noemen? Het besef dat we digitaal uitstekend en duurzamer met elkaar kunnen communiceren? Het besef dat met digitale hulpmiddelen thuis diagnoses en consulten voor patiënten goed mogelijk zijn. Dat onderwijs op afstand niet ideaal is, maar anderszins, voor jongeren op grote afstand van scholen toch een goede oplossing is? Het besef dat we wereldwijd tal van achterstand situaties kunnen oplossen door digitale hulpmiddelen in te zetten, zodat armere bevolkingen gebruik kunnen maken van moderne kennis? Het besef dat een smartphone honderden soorten Apps kan bevatten, die de fysieke niet duurzame equivalenten als fototoestellen, geluidsinstallaties, agenda’s en kranten, overbodig maken en meer kwaliteit bieden?
Met alle weerstand die mensen terecht aanvoeren tegen de grote macht van tech giganten en de door hen geproduceerde services als sociale media en Apps, moet ook erkend worden dat juist die digitale diensten hebben gemaakt dat mensen en organisaties wereldwijd veel meer met elkaar contact hebben. Mensen zijn nu veel beter dan nog maar kort geleden, geïnformeerd over tal van misstanden elders, variërend van kinderarbeid in de kledingindustrie, tot overbevissing en vernietiging van oerwouden.
Het digitale ontwaken is een niet te stoppen ontwikkeling. Mensen laten zich de stroom aan berichtgeving over wat op de wereld overal gebeurt niet meer afnemen noch de mogelijkheid om er op te reageren en onderling contact te hebben. Of populisten of autoritaire regimes dat nu leuk vinden of niet. In Myanmar organiseert de bevolking zich, dankzij internet, Apps en sociale media. In Wit-Rusland, Rusland, HongKong, Arabische landen gebeurt hetzelfde. In Europa protesteren burgers terecht tegen het feit dat ieder land op een andere manier corona maatregelen neemt. Waarom wordt in het ene land anders omgegaan met vaccins of mondkapjes dan in een ander? Waarom gelden in winkels en restaurants van land tot land andere regels, terwijl de situaties identiek zijn? Waarom ontwikkelt ieder land een eigen corona app, inplaats van één gezamenlijke? Waarom heeft ieder land andere regels om internationaal te mogen reizen? Overheid en RIVM kunt u dat nader verklaren? Op andere gebieden is het al niet anders. Hoe lang is nog uit te leggen dat het ene land andere maatregelen neemt tegen CO2 problemen dan een ander? Of dat het ene land bewust voor kernenergie kiest, Frankrijk, terwijl een ander land het helemaal afschaft, Duitsland. De gekkigheid van overheden die niet wensen samen te werken, allemaal wat anders doen, hun beleid niet synchroniseren, komt steeds scherper aan het licht en leidt steeds meer tot terechte vragen.
Het digitaal ontwaken is op dit moment in volle ontwikkeling. Steeds meer mensen, circa 50% van de wereldbevolking heeft een smartphone met internet verbinding, weten steeds beter wat er om hen heen gebeurt en handelen daarnaar. Digitalisering maakt de wereld transparanter, vluchten kan niet meer en voor overheden en leiders die wat te verbergen hebben breken er zware tijden aan. Digitalisering blijkt een krachtig wapen in handen van een digitaal ontwakende bevolking. Het is nu aan overheden om nieuwe vormen van besturen te creëren in een wereld die digitaal ontwaakt en al maar transparanter wordt.
