Digitale Rode Knop. In de digitale samenleving maken landen het elkaar niet langer lastig met dreiging van atoomwapens. De rode nucleaire knop van president Trump is waarschijnlijk reeds vervangen door een rode knop waarmee hij digitaal ieder willekeurig land a la minute op de knieën kan dwingen: het stopzetten van alle communicatie in een land (telecommunicatie, internet, sociale media), het stopzetten van alle vitale infrastructuur (bruggen, energiecentrales, verkeersregelingen, vliegvelden, havens), het bombarderen met nepnieuws (voor zover sociale media nog functioneren). Een klein voorbeeld zagen we onlangs toen India alle communicatie stopte in Kashmir, waardoor niemand meer wist wat daar gebeurde en het leger moeiteloos positie kon innemen.
NRC en PAX. De NRC had op 18 augustus een artikel over dit onderwerp: “Techbedrijven investeren in dodelijke, autonome wapens” . Het artikel geeft aan dat Amazon en Microsoft op zorgwekkende wijze betrokken zijn bij de ontwikkeling van “moordrobots”. Een aantal andere tech giganten zouden juist afstand genomen hebben van deze ontwikkelingen. De informatie komt van de organisatie PAX (een vredesorganisatie) die daarover een onderzoeksrapport “Don’t be evil” heeft gepubliceerd. De essentie van het rapport gaat er over dat techbedrijven samen met de overheid “killerrobots” ontwikkelen die autonoom, dus zonder menselijke tussenkomst, besluiten kunnen nemen om mensen te doden.
“Dual-use” technologie. Het rapport signaleert dat waar vroeger speciale defensiebedrijven het voortouw hadden bij de ontwikkelingen van allerlei nieuw wapentuig, in de digitale wereld het voortouw ligt bij de grote techbedrijven. Ze ontwikkelen vrijwel allemaal technologieën voor “dual-use”: geschikt voor zowel vredes doeleinden als defensie. Denk aan: Kunstmatige intelligentie, killerrobots, data-science, augmented reality brillen (menging van werkelijkheid met door de computer toegevoegde beelden), exoskeletten (om soldaten sterker en minder kwetsbaar te maken), drones, gezichtsherkenning, en nog heel veel meer. En voor spionage doeleinden voldoet reguliere tele/datacommunicatie apparatuur (Huawei !) uitstekend.
Digitale Wapenwedloop. Inmiddels zijn alle grootmachten bezig met de ontwikkeling van bovengenoemde digitale technologieën voor defensiedoeleinden en kan je gerust spreken van een digitale wapenwedloop. China, Rusland en de VS lijken hierin voorop te lopen. Maar ook Frankrijk en UK zijn druk bezig. Zoals in de aanhef aangegeven: een nieuwe oorlog zal vrijwel zeker niet nucleair van aard zijn maar digitaal. De voordelen van digitale oorlogsvoering ten opzichte van klassieke nucleaire oorlogsvoering zijn immers immens: geen slachtoffers, geen materiële schade, goedkoop, maximale en snelle impact. En na de digitale capitulatie kan je gewoon binnenwandelen, zonder dat een schot is gelost en zonder dat er een slachtoffer is gevallen. Alle grootmachten zijn zich bewust van de grote mogelijkheden van digitale oorlogsvoering.
Parallel met nucleaire wapenwedloop. Waar je zou verwachten en hopen dat de grootmachten gezamenlijk het voortouw zouden nemen om een halt toe te roepen aan bepaalde ontwikkelingen, of de ethische aspecten van bepaalde technologieën te onderzoeken, daar zien we nu een ware wapenwedloop om vooral eerst zelf de gewenste technologieën zo snel mogelijk te hebben of te ontwikkelen. Als de situatie dan na een aantal jaren te dreigend gaat worden, omdat landen elkaar volledig digitaal kunnen uitschakelen, of nadat er kleinschalige digitale incidenten hebben plaatsgevonden, zal ongetwijfeld een discussie losbranden, zoals destijds bij nucleair wapentuig, over het stoppen van de verdere verspreiding van alle of bepaalde digitale wapens. Uiteraard nadat de grootmachten eerst zich zelf voorzien hebben van het meest effectieve digitale wapentuig, zullen ze de andere landen een “non-proliferatie” verdrag opleggen dat ze niet zulke wapens mogen bezitten of ontwikkelen.
Onbeheersbaarheid digitaal wapentuig. Het probleem dat zich hier echter voor doet is dat de beheersing van digitale wapenarsenalen vrijwel onmogelijk is. In tegenstelling met nucleaire wapens zijn veel digitale wapens (denk ook aan hackers) soms razend goedkoop én kleinschalig te ontwikkelen of in te zetten. Ze kunnen zeer eenvoudig in het geheim ontwikkeld worden, zijn gemakkelijk te verbergen, niet traceerbaar en kunnen soms (afhankelijk van de technologie) locatie onafhankelijk (via internet, telecommunicatie apparatuur) worden ingezet. Dit alles zal er toe leiden dat digitale wapens, anders dan nucleaire wapens, niet uitsluitend eigendom blijven van hoofdzakelijk (grote) mogendheden. Kleine landen, maar ook private organisaties en criminelen kunnen met weinig moeite over hetzelfde digitale wapentuig beschikken als grootmachten.
Snel ingrijpen dringend gewenst. De huidige digitale wapenwedloop is daarom een uiterst gevaarlijke en vrijwel onbeheersbare ontwikkeling. Overheden zouden daarom zo spoedig mogelijk bijeen moeten komen om de ontwikkelingen en stand van zaken te bespreken in overleg met de grote tech bedrijven en om wereldwijde maatregelen te nemen om ongewenste ontwikkelingen af te stoppen. Er kan niet afgewacht worden tot eerst de grootmachten zichzelf voorzien hebben, om daarna de ontwikkelingen te stoppen. Er kan ook niet afgewacht worden tot techbedrijven vrijwillig bepaalde ontwikkelingen gaan stoppen, simpel omdat, zoals nu feitelijk al gebeurt, sommige bedrijven wel en andere geen maatregelen zullen nemen. Vergeleken met nucleaire ontwikkelingen, gaan de digitale ontwikkelingen vele malen sneller, omdat de technologieën goedkoop en makkelijk te ontwikkelen zijn. We dreigen als wereld door de digitale wapenwedloop in een uiterst gevaarlijke situatie te belanden die niet snel genoeg kan worden aangepakt.
