Trump offline. De Big Tech firma’s in de VS hebben President Trump de toegang tot hun platforms ontzegd. En meteen waren er natuurlijk allerlei reacties. Mogen deze firma’s prive personen, en wellicht met name een President, de toegang tot hun platforms ontzeggen. Antwoord: ja dat mag. Althans in de VS. Het zijn immers prive bedrijven, die daar zelf mogen bepalen wie ze wel en niet toelaten. Bondskanselier Merkel van Duitsland reageerde echter zuinig. Met een aantal andere politici , zoals Macron, is zij van mening dat Big Tech niet toegestaan mag worden de vrije meningsuiting te belemmeren. De regulering van Big Tech mag en kan niet gedaan worden door de Big Tech bedrijven zelf, maar moet gedaan worden door overheden en justitie.
Big Tech in actie. Maar het probleem is nu juist al vele jaren, dat de overheden helemaal niets doen ter regulering van Big Tech, dat Big Tech al vele malen heeft laten blijken akkoord te gaan met duidelijke regelgeving op dit vlak, en dat Big Tech tenslotte en wellicht tegen hun eigen zin, door de feiten gedwongen wordt iets te gaan doen tegen opruiende en misleidende berichten van tal van groepen. Ten eerste omdat hun klanten willen dat ze dat doen, maar ook omdat zij er uiteraard niet van beschuldigd willen worden dat mede door hun toedoen hun land in chaos belandt.
Wat voor soort bedrijf is een platform ? Dat is het probleem waar het primair om gaat. Sociale Media bedrijven vallen qua soort bedrijven tussen twee klassieke groepen in. Enerzijds kunnen ze beschouwd worden als telecommunicatie bedrijven, die ook niet voor de inhoud van berichten verantwoordelijk zijn. Maar anderzijds kunnen ze beschouwd worden als media bedrijven, zoals kranten, die wel een inhoudelijke verantwoordelijkheid dragen voor wat gepubliceerd wordt. Het is daarom op dit moment volstrekt onduidelijk aan welke regels of normen deze bedrijven zich moeten houden, of welke ethische maatstaven op hen van toepassing zijn.
Telecom- of media bedrijf ? Volgens de huidige Amerikaanse wetgeving (Sectie 230 van de Communications Decency Act van 1996) zijn dit soort platforms niet aansprakelijk voor de inhoud van wat op hun platforms gepubliceerd wordt. Maar deze wet staat onder druk en zal zeker onder de nieuwe President Biden aangepast worden. Ook de Europese Commissie werkt aan wetgeving (zoals de Digital Services Act en de Digital Marketing Act), om platforms wel een verantwoordelijkheid te geven voor de inhoud van berichten. Dus ook om opruiende, racistische en kwaadaardige berichten te gaan weren. Maar zouden die overheden niet juist samen moeten werken aan dit probleem ?
Wereld in transitie fase. Er is namelijk nog een probleem. De wereld zit in de transitie fase van de klassiek industriële samenleving naar een digitale samenleving. De Big Tech opereren allen geheel vanuit het nieuwe paradigma van een grenzeloze, digitale wereld. Maar de huidige samenleving is nog steeds een in natie-staten opgeknipte wereld. Zolang politici nog denken dat ze deze problemen vanuit het klassieke natie-staat paradigma kunnen oplossen, is er echter juist geen oplossing mogelijk. De huidige natie–staat is de grote belemmerende factor op weg naar een digitale samenleving. De natie-staat zal moeten evolueren naar een natie-staat 2.0 die past in en onderdeel is van een digitale, geglobaliseerde wereld. Big Tech opereert wereldwijd. Het is volstrekt onmogelijk voor Twitter, WhatsApp, Facebook, om voor 180 landen verschillende regels te hanteren. Immers wat in het ene land wel mag, mag in een ander land volstrekt niet. Hier botsen twee concepten van hoe de wereld bestuurd zou moeten worden.
Een vloeibare samenleving. Overheden zullen moeten gaan inzien dat er één digitale vloeibare samenleving aan het ontstaan is, die slechts goed kan functioneren met eenduidige globale regelgeving, die in alle landen toepasbaar, uniform en geldig is. Daarover schreef ook Marietje Schaake, Stanford University & President at The Cyberpeace Institute en voormalig lid van het Europees PArlement, belangrijke notities. In een podcast met de titel: “Defending Democracy in the Digital World” zet ze haar opvattingen neer over de rol van overheden in de digitale wereld. Maar overheden begrijpen allereerst niet dat de wereld in transitie is naar een andere vorm. En zijn ten tweede, gezien de huidige politieke situatie, erg weinig geneigd om wereldwijd samen te werken. Alhoewel Biden, we moeten het afwachten, waarschijnlijk meer dan Trump bereid zal zijn tot samenwerking, althans met Europa.
Overheden moeten dit samen oplossen. Het is volstrekt ten onrechte wanneer politici de Big Tech iets verwijten inzake het wel of niet weren van berichten van hun platforms. De verantwoordelijkheid ligt op dit moment geheel op de weg van overheden om voor Big Tech, die we eigenlijk als de digitale nutsbedrijven van de digitale samenleving moeten beschouwen, te komen met duidelijke, faire, transparante regelgeving. Opdat de burger gevrijwaard gaat worden van racistische, opruiende of criminele berichten, maar toch zijn vrijheid van meningsuiting alsook data privacy gewaarborgd ziet. Het zou de Europese Commissie sieren, gezien haar meest vooruitstrevende op dit gebied tot nu toe, als zij initiatiefnemer zouden zijn om te komen tot wereldwijde regulering van Big Tech, de nieuwe digitale nutsbedrijven.
