Oorsponkelijk gepubliceerd bij Reedsy Discovery
Ik vond het geweldig! 😍 Als je net als ik graag een veranderende wereld doorgrondt met feiten en argumenten, dan is dit boek echt iets voor jou.
Net zoals de industriële samenleving anders bestuurd moest worden dan de boerenmaatschappij, vraagt de digitale wereld steeds meer om andere vormen van bestuur. Traditionele wetten functioneren niet meer naar behoren, overheden verliezen grip op internet en digitale ontwikkelingen, tech-giganten domineren steeds meer het digitale speelveld, economieën veranderen in hoog tempo van traditioneel naar digitaal en cybercrime krijgt vrij spel. Digitalisering biedt ook uitgelezen kansen om de noodzakelijke wereldwijde veranderingen en verbeteringen te realiseren op tal van terreinen, zoals migratie, klimaat, goed onderwijs en goede gezondheidszorg voor iedereen.
Dit boek gaat dieper in op mogelijke nieuwe vormen van governance in de digitale wereld. Europa is daarbij als uitgangspunt genomen. Allereerst omdat de auteur het best op de hoogte is van de stand van zaken in Europa, maar ook omdat Europa al een aantal belangrijke initiatieven heeft genomen op het gebied van digitale wetgeving. Toch loopt Europa in veel opzichten nog erg achter op grote landen als de VS en China. In dit boek worden suggesties gedaan om de Europese digitale positie in de komende jaren te versterken. Dat is hard nodig voor de toekomstige welvaart van Europeanen en voor de positie van Europa in de wereld.
We zijn op weg van een klassieke wereld naar een digitale wereld, maar het is niet gemakkelijk om die overgang te maken omdat het betekent dat de manier waarop samenlevingen zo lang hebben gefunctioneerd moet worden veranderd. Volgens Peter Hagedoorn is de grootste uitdaging waar we voor staan dat de klassieke wereld functioneert op basis van barrières en middelen om die barrières af te dwingen. En sinds het begin van de samenleving zijn wetten en instituties zo opgesteld dat zij deze fysieke vorm van bestaan ondersteunen, een rigide vorm van bestaan, die beperkingen oplegt aan mensen die zich over grenzen heen bewegen en universeel door dezelfde wetten worden geregeerd. De natiestaat is een bijproduct van dit systeem.
Deze vorm van bestaan creëert, in het verlengde daarvan, een “wij-zij” mentaliteit die de fysieke barrières alleen maar versterkt en een gevoel van afgescheidenheid tussen mensen creëert op basis van fysieke en culturele grenzen. Omgekeerd vereist een digitale samenleving volgens Peter Hagedoorn afwezigheid van grenzen, zodat er naadloos verkeer van mensen en ideeën kan zijn. Peter vergelijkt de klassieke samenleving met ijsblokjes en de digitale samenleving met een vloeiende vorm.
“De digitale uitdaging voor Europa” is een vervolg op “Een pleidooi voor een digitale wereld”, dat ik enige tijd geleden ook heb besproken. Zoals ik al zei in de bespreking van het eerste boek, was ik er een beetje onder de indruk van. Het had me het gevoel gegeven dat het onderwerp veel meer te bieden had dan het boek bood. De reikwijdte was te groot – mondiaal – en daardoor klonken de argumenten te oppervlakkig. De besproken onderwerpen hadden voornamelijk betrekking op de westerse wereld, maar omwille van de reikwijdte was er een zichtbare poging om het af te doen als mondiale kwesties.
De oplossingen voor de digitale uitdagingen die in het boek worden voorgesteld, rieken naar een gebrek aan kennis over de wereld buiten het Westen. Het Westen werd voorgesteld als weldoener en de rest als begunstigde.
In “The Digital Challenge for Europe” heeft Peter Hagedoorn echter één heel belangrijk ding goed gedaan. Hij heeft het toepassingsgebied beperkt tot Europa. Het boek behandelt eerst de verschillen tussen de klassieke en de digitale wereld, gaat dan langzaam in op de voordelen van een digitale wereld, meandert naar de uitdagingen waarvoor Europa zich gesteld ziet als het gaat om de transformatie naar een digitale wereld, en eindigt met wat Europa kan doen om die uitdagingen te overwinnen en hoe sommige praktijken en structuren in de klassieke wereld kunnen worden gebruikt voor de digitale wereld (zoals het Global Parliament of Mayors). Onderweg bespreekt Peter grotere kwesties die vooral te maken hebben met technologieën, veiligheid en geopolitiek. De uitweidingen zijn aangenaam en geven het verhaal een stevige context. Het leest heel natuurlijk omdat geen van deze kwesties los van elkaar staan.
Volgens Peter zal in de 21e eeuw, in tegenstelling tot vroeger, toen landen op veel gebieden superieur moesten zijn om een superieure mogendheid te zijn, technologische superioriteit bepalen welk land wereldleider is. Peter betreurt het dat Europa in dit opzicht achterop is geraakt bij de twee wereldreuzen, China en de VS, die het mondiale technologische verhaal voor andere naties bepalen.
Technologieën van eigen bodem hebben de twee reuzen geholpen een voorsprong te nemen op anderen in de race. Natuurlijk heeft de VS nog steeds een voorsprong op China, omdat China niet beschikt over sommige van de technologieën die de VS wel heeft, maar China is zijn achterstand snel aan het inlopen door zijn mensen naar het buitenland te sturen om technologische kennis te verwerven en de groei van inheemse technologieën aan te moedigen door beperkingen op te leggen aan buitenlandse spelers, met name die uit de VS, Google, Facebook enz. Tegen die strategie valt niet op te boksen, aldus Peter.
De door Peter geprojecteerde visie van een digitale wereld lijkt soms een communistische utopie waarvan het onwaarschijnlijk is dat zij in haar geheel werkelijkheid zal worden. In feite zijn er aanwijzingen dat landen in de tegenovergestelde richting gaan: technologieën gebruiken om nationale barrières af te dwingen. China, bijvoorbeeld, heeft een digitaal paspoort ontworpen dat controleert of personen die vanuit het buitenland naar China gaan, een vaccin tegen corona virus hebben gekregen en heeft gezegd dat alleen personen die het Chinese vaccin hebben gekregen, zullen worden toegelaten.
Maar toegegeven, we gaan onverbiddelijk in de richting van een digitale wereld. Maar of een digitale wereld zonder barrières de klassieke wereld zal vervangen of dat we voor altijd in een overgangsfase zullen blijven, is een andere zaak. Ik denk dat beide werelden zullen overleven en dat de ene de andere zal ondersteunen.
Het boek is zeer informatief en als u, net als ik, er van houdt om een veranderende wereld te begrijpen aan de hand van feiten en argumenten, dan is dit boek iets voor u.
Indrasish Banerjee is kennismanagementspecialist bij een IT-bedrijf, blogger, fictieschrijver en professioneel recensent.
